HỌC HỎI PHÚC ÂM CHÚA NHẬT 5 MÙA CHAY NĂM A
LM Antôn Nguyễn Cao Siêu SJ
Bài Thương Khó: Mt Mt 27, 11-54 (bài ngắn)
"Sự Thương Khó Ðức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta".
C: Người đọc Chung, Thánh Sử; S: Người đối thoại khác, hoặc Cộng đoàn. +: Chúa Giêsu
C. Bài Thương Khó Ðức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, theo Thánh Matthêu.
Khi ấy, Chúa Giêsu đứng trước tổng trấn Philatô, và quan hỏi Người rằng:
S. "Ông có phải là Vua dân Do-thái không?"
C. Chúa Giêsu đáp:
+. "Ông nói đúng!"
C. Nhưng khi các thượng tế và kỳ lão tố cáo Người thì Người không trả lời chi cả. Bấy giờ Philatô bảo Người:
S. "Ông không nghe thấy tất cả những điều họ tố cáo ông sao?"
C. Chúa Giêsu cũng không đáp lại về một điều nào, khiến quan tổng trấn hết sức ngạc nhiên.
Vào mỗi dịp lễ trọng, quan tổng trấn có thói quen phóng thích cho dân một người tù tuỳ ý họ xin. Lúc ấy có một phạm nhân nổi tiếng tên là Baraba. Vậy Philatô nói với dân chúng đã tụ tập lại đó rằng:
S. "Các ngươi muốn ta phóng thích ai, Baraba hay Giêsu mà người ta vẫn gọi là Kitô?"
C. Quan biết rõ chỉ vì ghen ghét mà chúng đã nộp Người. Vậy trong khi quan ngồi xét xử, bà vợ sai người nói cùng quan rằng:
S. "Xin ông đừng can thiệp gì đến vụ người công chính ấy, vì hôm nay trong một giấc chiêm bao, tôi đã phải đau khổ rất nhiều vì người ấy".
C. Nhưng các thượng tế và kỳ lão xúi giục dân xin tha Baraba và giết Chúa Giêsu. Quan lại lên tiếng hỏi họ:
S. "Trong hai người đó các ngươi muốn ta phóng thích ai?"
C. Họ thưa:
S. "Baraba!"
C. Philatô hỏi:
S. "Vậy đối với Giêsu gọi là Kitô, ta phải làm gì?"
C. Họ đồng thanh đáp:
S. "Ðóng đinh nó đi!"
C. Quan lại hỏi:
S. "Nhưng người này đã làm gì nên tội?"
C. Chúng càng la to:
S. "Ðóng đinh nó đi!"
C. Bấy giờ Philatô thấy mất công, lại thêm náo động, nên ông lấy nước rửa tay trước mặt dân chúng và nói:
S. "Ta vô can về máu người công chính này, mặc kệ các ngươi".
C. Toàn dân đáp:
S. "Hãy để cho máu nó đổ trên chúng tôi và trên con cái chúng tôi".
C. Bấy giờ quan phóng thích Baraba cho họ, còn Chúa Giêsu thì trao cho họ đánh đòn, rồi đem đi đóng đinh vào thập giá.
Bấy giờ lính tổng trấn liền điệu Chúa Giêsu vào trong công đường và tập họp cả cơ đội lại chung quanh Người. Họ lột áo Người ra, khoác cho Người một áo choàng đỏ, rồi quấn một vòng gai đặt trên đầu Người và trao vào tay mặt Người một cây sậy, họ quỳ gối trước mặt Người mà nhạo báng rằng:
S. "Tâu vua dân Do-thái!"
C. Ðoạn họ khạc nhổ vào Người và lấy cây sậy đập trên đầu Người. Khi đã chế nhạo Người xong, họ lột áo choàng đỏ ra, mặc y phục cũ lại cho Người và điệu Người đi đóng đinh vào thập giá. Lúc đi ra, họ gặp một người thành Xyrênê tên là Simon, liền bắt ông vác đỡ thánh giá cho Người.
Họ đi đến một nơi gọi là Golgotha, nghĩa là Núi Sọ. Họ cho Người uống rượu hoà với mật đắng, Người chỉ nếm qua nhưng không muốn uống. Khi đã đóng đinh Người trên thập giá rồi, họ rút thăm chia nhau áo Người, để ứng nghiệm lời tiên tri rằng: "Chúng đã chia nhau áo Ta, còn áo ngoài của Ta, chúng đã bắt thăm". Rồi họ ngồi lại canh Người. Họ cũng đặt trên đầu Người bản án viết như sau: Người này là Giêsu, vua dân Do-thái. Lúc ấy, cùng với Người, họ đóng đinh hai tên trộm cướp, một tên bên hữu, một tên bên tả.
Những người đi ngang qua, lắc đầu chế diễu Người và nói:
S. "Kìa, ngươi là kẻ phá đền thờ và xây cất lại trong ba ngày, hãy tự cứu mình đi, nếu là Con Thiên Chúa, thì hãy xuống khỏi thập giá đi!"
C. Các thượng tế cùng luật sĩ và kỳ lão cũng chế nhạo Người rằng:
S. "Nó đã cứu được kẻ khác mà không cứu nổi chính mình! Nếu nó là vua dân Do-thái, thì bây giờ hãy xuống khỏi thập giá đi để chúng ta sẽ tin nó. Nó đã trông cậy Thiên Chúa, nếu Ngài thương nó thì bây giờ Ngài hãy cứu nó, vì nó nói: "Ta là Con Thiên Chúa!"
C. Cả những tên cướp bị đóng đinh trên thập giá với Người cũng nhục mạ Người như thế. Từ giờ thứ sáu đến giờ thứ chín, khắp cả xứ đều tối tăm mù mịt. Vào khoảng giờ thứ chín thì Chúa Giêsu kêu lớn tiếng:
+. "Eli, Eli, lema sabachtani!"
C. Nghĩa là:
+. "Lạy Chúa con, lạy Chúa con! sao Chúa bỏ con!"
C. Có mấy người đứng đó nghe vậy nói rằng:
S. "Nó gọi tiên tri Elia".
C. Lập tức một người trong bọn chạy đi lấy một miếng bọt biển, nhúng đầy dấm và cuốn vào đầu cây sậy và đưa lên cho Người uống. Nhưng có kẻ lại bảo:
S. "Hãy chờ xem Elia có đến cứu nó không?"
C. Ðoạn Chúa Giêsu lại kêu lên lớn tiếng và trút hơi thở.
(Quỳ gối thinh lặng thờ lạy trong giây lát)
Bỗng nhiên màn đền thờ xé ra làm đôi từ trên xuống dưới, đất chuyển động, đá nứt ra. Các mồ mả mở tung và xác của nhiều vị thánh đã qua đời được sống lại. Và sau khi Chúa sống lại, họ ra khỏi mồ, vào thành thánh và hiện ra cùng nhiều người. Còn viên sĩ quan và những kẻ cùng ông canh giữ Chúa Giêsu, thấy đất chuyển động và các sự xảy ra, thì thất kinh sợ hãi và nói:
S. "Ðúng người này là Con Thiên Chúa".
Đó là lời Chúa.
CÂU HỎI TÌM HIỂU
1. Đọc ba câu trả lời của Đức Giêsu ở Mt 26,25.64 và Mt 27,11. Câu trả lời như vậy có nghĩa là gì?
2. Đọc Mt 26,63; 27,12-14. Bạn nghĩ gì về sự thinh lặng của Đức Giêsu trước những lời tố cáo? Đọc Is 53,7.
3. Đọc Mt 27,15-24. Bạn thấy Philatô có vô tội trước cái chết của Đức Giêsu không? Tội của Philatô là tội gì? Ông đã chịu sức ép của các thượng tế, kỳ mục và dân chúng như thế nào?
4. Đọc Mt 27,25. Các thượng tế và kỳ mục có tội không? Toàn dân Do-thái có tội không? Tội của họ là tội gì? Đọc thêm Cv 3,17; 13,27-29.
5. Đọc Mt 27,4.24. So sánh thái độ của Giuđa với thái độ của Philatô?
6. Đọc Mt 27,26-31. Đâu là những đau khổ thể xác và tinh thần của Đức Giêsu?
7. Đâu là những cảnh tượng đáng sợ trong đoạn Mt 27,32-38 này?
8. Đọc Mt 27,39-44. Đâu là những cơn cám dỗ của Đức Giêsu trên thập giá? Đức Giêsu đã phản ứng như thế nào? Nhờ đâu Ngài thắng được các cơn cám dỗ?
GỢI Ý SUY NIỆM
Suy niệm Mt 27,45-50. Bạn nghĩ gì về cơn hấp hối trong ba giờ đồng hồ, và cái chết của Đức Giêsu trên thập giá? Lắng nghe tiếng kêu lớn của Ngài ở Mt 27,46. Theo bạn, Ngài có một cái chết bình an không?
PHẦN TRẢ LỜI
1. Đức Giêsu đã trả lời cho vị thượng tế (Mt 26,64) và cho tổng trấn Philatô (Mt 27,11) cùng một câu khá giống nhau: “Chính ngài nói (vừa nói) đó.” Câu trả lời của Đức Giêsu không mang ý nghĩa: “Đúng rồi, anh nói đúng đó!” hay “Anh nói sai rồi!”. Nó cho thấy câu nói của người kia chỉ đúng một phần thôi. Đức Giêsu không phải là Đấng Kitô theo lối hiểu của vị thượng tế (Mt 26,64), Ngài cũng không phải là vua dân Do-thái theo lối hiểu của Philatô (Mt 27,11). Dù những tước đó không sai, nhưng lối hiểu tước đó không hoàn toàn đúng vì chúng mang mầu sắc chính trị.
2. Trước những lời cáo gian, Đức Giêsu thường giữ thái độ im lặng. Ngài thấy không cần phải trả lời, dù trước mặt thượng tế hay tổng trấn (Mt 26,63; 27,12-14). Ngài không thấy cần biện minh cho mình, hay cố chứng minh là mình vô tội, vì Ngài nghĩ điều đó là vô ích đối với những kẻ có tà tâm muốn hại mình. Hơn nữa, Ngài không muốn tránh cái chết mà Ngài biết là Cha đã muốn. Thái độ thinh lặng của Ngài giống với thái độ của Người Tôi Trung trong Isaia 53,7: người chẳng mở miệng kêu ca, như cừu câm nín khi bị xén lông, người chẳng hề mở miệng.
3. Tổng trấn Philatô biết tại sao Đức Giêsu bị các thượng tế nộp cho ông: đơn giản là vì họ ghen tỵ với Ngài (Mt 27,18). Ông cũng được bà vợ sai người nhắc cho ông biết Đức Giêsu là người công chính (Mt 27,19). Bởi đó Philatô muốn tha Đức Giêsu, nhưng ông lại quá nhát đảm, không dám quyết định tha. Ông chỉ hỏi đi hỏi lại ý kiến của đám đông dân chúng: muốn tha ai (Mt 27,17.21). Ông lại còn ngây thơ hỏi họ phải xử thế nào với ông Giêsu Kitô (Mt 27,22) dù chính ông không thấy ông này làm điều gì gian ác (Mt 27,23). Cuối cùng, không chịu nổi áp lực từ phía đám đông đang bị giật dây bởi các thượng tế và kỳ mục (Mt 27,20), và thấy nguy cơ xảy ra một cuộc bạo động (Mt 27,24), Philatô đành chiều theo ý đám đông: thả Baraba, đánh đòn Đức Giêsu và bắt Ngài chịu đóng đinh vào thập giá (Mt 27,26). Philatô đã rửa tay trước đám đông như phủi hết trách nhiệm về cái chết của Đức Giêsu (Mt 27,24), nhưng hành vi đó không làm cho ông trở nên vô tội. Trong tư cách là quan tòa, ông đã không dám tha bổng một người mà ông biết là vô tội, và đã để cho người ấy phải chết oan ức. Tên ông, được nêu trong kinh Tin Kính, vẫn gắn liền với cái chết trên thập giá của Đức Giêsu.
4. Các thượng tế, kinh sư và kỳ mục chịu phần lớn trách nhiệm về cái chết của Đức Giêsu. Họ dùng chứng gian để tố cáo Ngài (Mt 26,59), và kết án Ngài phải chết vì đã nói phạm thượng (Mt 26,63-66). Sau đó họ đã nộp Ngài cho Philatô (Mt 27,1-2), và kích động đám đông đòi đóng đinh Đức Giêsu (Mt 27,20-23). Lối nói “toàn dân” ở Mt 27,25 để chỉ một nhóm nhỏ người Do-thái ở vùng Giêrusalem vào thời Đức Giêsu thôi, chứ không để chỉ mọi người dân Do-thái thuộc mọi thời đại (x. Cv 13,27). Nhóm nhỏ này, bao gồm những vị lãnh đạo Do-thái giáo, đã phạm tội vì không biết (Cv 3,17), hay không nhận biết Đức Giêsu (Cv 13,27). Chúng ta không nên căm thù và coi cả dân Do-thái là dân tộc mang tội giết chết Con Thiên Chúa.
5. Cả Giuđa và Philatô đều chịu trách nhiệm trước cái chết của Đức Giêsu. Cả hai đều phạm tội nộp Đức Giêsu (Mt 27,3.26). Nhưng Giuđa khi biết Thầy mình bị kết án thì hối hận, trả lại số bạc, và nhận trách nhiệm về việc đổ máu Thầy là người vô tội (Mt 27,3-4). Tiếc là sau đó Giuđa lại đi thắt cổ, có lẽ anh tuyệt vọng vì thấy tội mình quá lớn (Mt 27,5). Còn Philatô hèn nhát khi không dám tha Đức Giêsu, lại còn rửa tay và nói mình vô tội về vụ đổ máu Ngài (Mt 27,24).
6. Đức Giêsu đã bị đánh đòn và chế giễu trước khi bị đem đi đóng đinh. Đánh đòn ở đây là để chuẩn bị cho cuộc hành hình sắp đến. Tội nhân bị đánh mạnh vào lưng bằng cây roi có gắn những cục xương nhỏ hay những miếng chì, có thể cày sâu trong thịt. Đánh đòn trước khi đóng đinh sẽ làm tội nhân yếu đi nhiều và mau chết hơn. Sau khi bị đánh đòn, lính tráng chế giễu Đức Giêsu bằng cách cho Ngài đóng vai một vị vua: có áo choàng như hoàng bào, có vương miện và vương trượng; có tâu bẩm như một vị vua thật. Lý do là vì Ngài bị tố cáo đã nhận mình là vua (Mt 27,11.37). Cao điểm là việc họ khạc nhổ vào Ngài và lấy cây sậy đập vào đầu Ngài (Mt 27,30).
7. Đoạn Mt 27,32-38 có nhiều cảnh tượng đáng sợ. Đức Giêsu phải vác thanh ngang của thập giá đến tận Núi Sọ, kiệt sức, không thể tiếp tục đến nỗi phải nhờ ông Si-môn giúp. Đức Giêsu bị lột áo trong, áo ngoài, khiến Ngài vô cùng xấu hổ. Đức Giêsu bị đóng đinh vào thập giá, đinh xuyên qua tay và chân, đau đớn ghê gớm. Khi bị treo trên thập giá, Đức Giêsu lập tức sẽ bị nghẹt thở.
8. Có 3 động từ khác nhau được dùng cho 3 giới. Kẻ qua người lại thì nhục mạ (Mt 27,39). Các nhà lãnh đạo tôn giáo thì chế giễu (Mt 27,41). Hai tên cướp thì sỉ vả (Mt 27,44). Nói chung cả 3 giới đều thách thức Đức Giêsu xuống khỏi thập giá và cứu lấy mình, nếu quả thật Ngài là Con Thiên Chúa (Mt 27,39-43). Có thể coi đây là ba cơn cám dỗ. Chúng có phần giống với các cơn cám dỗ trong hoang địa, ở đó quỷ đã nói: “Nếu ông là Con Thiên Chúa thì hãy…” (Mt 4,1-6). Trên thập giá, Đức Giêsu đã không sa chước cám dỗ, vì trong Vườn Dầu, Ngài đã chấp nhận sống theo ý Cha (Mt 26,39.42.53-54).
https://www.hdgmvietnam.com/
Chính Tòa Qui Nhơn
