Chính Tòa Qui Nhơnhttps://ctqn.net/uploads/ctqn2024_1.jpg
Thứ năm - 29/12/2022 19:19
HANG BÊLEM Hải Linh & Minh Châu
Đêm đông lạnh lẽo Chúa sinh ra đời. Chúa sinh ra đời nằm trong hang đá nơi máng lừa. Trong hang Belem ánh sáng toả lan tưng bừng. Nghe trên không trung tiếng hát thiên thần vang lừng. Đàn hát, réo rắt tiếng hát, xướng ca dư âm vang xa. Đây Chúa thiên toà giáng sinh vì ta. Người hỡi hãy tiến bước tới, đến xem nơi hang Bêlem. Ôi Chúa giáng sinh khó khăn thấp hèn. Nửa đêm mừng Chúa giáng sinh ra chốn gian trần. Người đem ơn phúc xuống cho muôn dân lầm than. Nơi hang Belem thiên thần xướng ca: Thiên Chúa vinh danh chúng nhân an hoà. Nơi hang Bêlem chiên lừa thở hơi Tan giá đêm đông ấm thân con người.
“Hang Bêlem” là một ca khúc Giáng sinh tiếng Việt quen thuộc, ngợi khen Chúa Giêsu sinh ra tại Bêlem. Đây cũng là bài hát chúng ta thường được nghe trong mùa Giáng Sinh hằng năm. Ca khúc này do nhạc sĩ Công giáo Phanxicô Hải Linh, tên thật là Trần Văn Linh, sáng tác. Đây là sáng tác đầu tay của nhạc sĩ Hải Linh khi ông vừa 25 tuổi và đây cũng có thể xem là ca khúc rất được phổ biến trong các thánh lễ Giáng sinh ở Việt Nam.
Mùa Giáng Sinh năm 1945, khi đi qua tòa soạn báo “Đường Sống” ở Nam Định, Hải Linh được ông Minh Châu – chủ nhiệm tờ báo – thách đố việc sáng tác nhanh một ca khúc về chủ đề Giáng sinh để đăng báo. Hải Linh nhận lời và hẹn 3 ngày sau trở lại.
Đến hẹn, Hải Linh đưa bản nhạc “Hang Bêlem” tới tòa soạn và tập hát sơ qua cho một số nhân viên trong tòa soạn. Khi hát lên, mọi người thấy thích quá nên ông Minh Châu thương lượng rằng, ông sẽ chịu chi phí để lên Hà Nội thuê khắc nhạc vào bản gỗ để in vào 2000 bản báo Đường Sống sắp tới, sau đó, ông sẽ cho Hải Linh lại bản gỗ của bản nhạc. Hải Linh đồng ý cho nên, phần tên tác giả của bài hát này thường được viết kép là: Hải Linh - Minh Châu.
Lúc ấy, bài hát cũng được in riêng ra 500 bản để bán với giá khoảng 3 hào. Hải Linh gửi lên Hà Nội 10 bản. Một số nhà thờ tại đây sử dụng, nhiều người thấy hay nhưng không tìm đâu ra bản nhạc. Một linh mục tên là Kim Định đã mua một bản danh dự với giá 100 đồng. Hải Linh cũng đem theo một bản nhạc về Phát Diệm.
Đêm vọng Lễ Giáng Sinh, Hải Linh điều khiển Hội Ca Vịnh Nhà thờ chính tòa Phát Diệm hợp xướng bản Hang Bêlem này.
Bài hát này đã dần trờ thành “bất hủ” trong lòng những người Công giáo. Như lời nhận xét của linh mục Kim Long, phó chủ tịch Uỷ ban thánh nhạc Hội đồng Giám mục Việt Nam: “Có thể nói đêm Giáng sinh mà không hát “Hang Bê Lem” của Hải Linh thì thấy thiếu một cái gì đó, vì nó có âm hưởng riêng và nó diễn tả được tâm tình của con người phải có khi đón chờ Chúa, gặp gỡ Chúa trong đêm hồng phúc”
ĐÔI NÉT VỀ TÁC GIẢ HẢI LINH
Hải Linh (1920-1988) là một nhạc sĩ và nhạc sư Công giáo. Ông được đánh giá là một trong "Những tên tuổi lớn của nền Thánh nhạc Việt Nam đã được đào tạo về âm nhạc và Thánh nhạc tại nước ngoài"[1] có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của Thánh nhạc Việt Nam.
Sơ lược cuộc đời Ông tên thật là Trần Văn Linh, sinh ngày 4 tháng 10 năm 1920, trong một gia đình Công giáo đạo đức ở Giáo phận Phát Diệm, Ninh Bình. Ông có tên thánh là Phanxicô. Trong cuộc đời mình, ngoài 2 bút danh thường dùng là Hải Linh, Minh Đệ, ông còn dùng nhiều tên khác như Phanxico Assisi Trần Văn Đệ, Trần Văn Trị. Thuở nhỏ, ông theo học ở trường Thử ở Trung Linh (Nam Định). Năm 16 tuổi, ông vào học ở Tiểu chủng viện Ninh Cường. Đến năm 18 tuổi, ông học tại trường Thầy Giảng (Bùi Chu) và sau đó được giữ lại để dạy Pháp văn và âm nhạc tại trường. Thời gian này, ông bắt đầu sáng tác một số bài hát đạo cũng như đời.. Ngày 1 tháng 5 năm 1951, ông theo học nhạc tại Viện Giáo nhạc thuộc Học viện Công giáo Paris (Institut Catholique de Paris), đồng thời học sáng tác tại Nhạc viện César Frenck do giáo sư Guy de Lioncourt làm giám đốc. Ông tốt nghiệp hạng ưu năm 1956 tại đây với luận án "La Couleur Vietnamienne dans le chant Grégorien".[2].[3] Năm 1956, ông trở về Việt Nam, dạy hợp ca tại Viện Quốc gia âm nhạc. Ông cũng thành lập Ca đoàn Hồn Nước nhằm thực hiện hoài bão của mình là trình tấu sống động các tác phẩm được soạn ra bằng một lối viết thoáng mỏng theo tinh thần Á Đông..[4] Năm 1961, ông nhận được học bổng sang nghiên cứu âm nhạc, giáo dục tại Đại học Ohio (Hoa Kỳ). Từ năm 1970 đến năm 1975, ông dạy nhạc tại Đại học Đà Lạt và tham gia Ủy ban Thánh Nhạc toàn quốc. Từ năm 1973 đến đầu năm 1975, ông làm Phân khoa trưởng của Phân khoa Âm nhạc Viện Đại học Đà Lạt.[3]. Sau năm 1975, ông không tham gia các hoạt động âm nhạc công khai dù vẫn sáng tác và dạy nhạc trong cộng đồng Công giáo tại Việt Nam. Ông đã hướng dẫn 2 lớp ca trưởng tại nhà thờ Huyện Sỹ, đường Bùi Chu, quận 1, cho đến khi đi xuất cảnh sang Hoa Kỳ. Ngày 8 tháng 5 năm 1986, ông xuất cảnh theo diện đoàn tụ gia đình tại New Orleans (Louisiana, Hoa Kỳ). Tại Mỹ, ông trở lại hoạt động âm nhạc trong cộng đồng người Việt tại Mỹ với việc mở các lớp Ca trưởng ở nhiều Tiểu bang khác nhau (New Orleans (LA), California, Portland (Oregon), Missouri, Texas…); đồng thời, tập luyện cho nhiều ca đoàn ở nhiều nơi khác nhau để hát trong nhiều dịp lễ. Ông qua đời ngày 6 tháng 1 năm 1988 tại bệnh viện Fountain Valley, Los Angeles vì một cơn nhồi máu cơ tim.
Sự nghiệp âm nhạc Nhạc sư Hải Linh được xem là một trong Những tên tuổi lớn của nền Thánh nhạc Việt Nam đã được đào tạo về âm nhạc và Thánh nhạc tại nước ngoài[5] có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của Thánh nhạc Việt Nam. Là một trong những " tác giả sáng tác trong những ngày đầu tiên khai sinh nền Thánh nhạc Việt Nam"', một số tác phẩm của ông đã được đưa vào "Tuyển tập Thánh ca Việt Nam" (quyển I), công trình chào mừng Năm Thánh 2010, kỷ niệm 50 năm thiết lập Hàng Giáo phẩm tại Việt Nam[6].
Đánh giá về sự nghiệp sáng tác của Nhạc sĩ Hải Linh, Linh mục Anrê Đỗ Xuân Quế, nguyên Trưởng ban Thánh nhạc Giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh nhận xét: "Nhạc sĩ Hải Linh là người có thực tài và đã đem tài năng ra để phụng sự nền Thánh nhạc trong suốt đời Ông, đặc biệt trong ba thập niên 40, 50 và 60 lúc nền Thánh nhạc Việt Nam còn trong giai đoạn khai sáng. Ông là một trong những người có công đầu trong giai đoạn khai sáng ấy và đã đào tạo được một số môn đệ sáng tác ca khúc và điều khiển ca đoàn giỏi tiếp tục nối nghiệp ông" [7][8]
Giáo sư Tiến sĩ Trần Văn Khê nhận xét về ông: “Hải Linh đã học nhiều điều trong dân ca và đem ra áp dụng trong nhạc Công giáo, tức Thánh ca, rất thành công vì có được màu sắc dân tộc.”[9]
Nhạc sĩ Phạm Duy đánh giá những tác phẩm tiêu biểu của ông là những "Viên Ngọc quý giá nhất của Dân tộc Việt".[10] Ngoài việc sáng tác và giảng dạy âm nhạc, ông còn là một ca trưởng điêu luyện và thuần thục trong rất nhiều chương trình lớn.[11] Tháng 7 năm 1986, tại Hội nghị Thánh nhạc Hoa Kỳ, trước khoảng 800 ca nhạc sĩ, nhạc công Hoa Kỳ, nhạc sư Hải Linh đã điều khiển Ban Hợp ca Việt Nam gồm 80 ca viên. Sau phần biểu diễn, Chủ tịch Hội nghị Thánh nhạc Hoa Kỳ, Linh mục Virgil C. Funk đã có nhận xét: ""Tôi không có một lời nào xứng đáng để ca tụng tài năng nghệ thuật của ông. Tất cả đều được đặt dưới bàn tay điêu luyện của ông…"".[12]
Những tác phẩm tiêu biểu Hải Linh là một trong những người tiên phong gây dựng phong trào hợp ca của nền Thánh nhạc Việt Nam. Trong sự nghiệp âm nhạc của mình, ông đã sáng tác hơn 300 tác phẩm, với nhiều bản hợp xướng được biết đến. Nhạc phẩm "Hang Bê Lem", ông sáng tác năm 1945, được cho là một trong những tác phẩm Thánh ca "bất hủ" [13]. Nhạc phẩm này được nhiều người biết đến do " lời nhạc gần gũi, giản dị, sáng trong và tồn mãi trong lòng mọi người" [14].[9].
• Ý cầu nguyện:Cầu nguyện cho những người phải rời bỏ quê hương
Chúng ta hãy cầu nguyện cho những người nhập cư, những người trốn chạy các cuộc chiến tranh hay sự nghèo đói, phải đối diện với những chuyến đi đầy nguy hiểm và bạo lực, có thể tìm thấy lòng hiếu khách cũng như những cơ hội mới về đời sống trong các nước đón nhận.
Chính Tòa Qui Nhơn
